اصول و نحوه اختلاط سموم و کودهای کشاورزی

مجله تسا

مجله تسا

آخرین اخبار صنعت کشاورزی و باغبانی و همچنین صنعت کود و سم را در اختیار شما قرار می دهم.

اختلاط سموم و كودها در مخزن سم پاش موجب صرفه جويي در وقت، نيرو و نيز كاهش هزينه هاي محلول پاشي مي شود، به طوري كه با يك بار سم پاشي مي توان برخي از آفات يا بيماري ها را به طور همزمان كنترل و علاوه بر آن تغذيه گياه را نيز انجام داد . نكته قابل توجه اين است كه قابليت اختلاط محصولات مختلف با هم قبل از انجام اختلاط بررسي شود. اختلاط اين مواد بدون توجه به قابليت اختلاط آن ها ممكن است منجر به ايجاد مشكلات جدي از جمله كاهش تاثيرگذاري برخي مواد اوليه، ناسازگاري فيزيكي بين تركيبات مختلف، جداشدگي، گرفتگي سيستم محلولپاشي، ايجاد كف، كريستال و از همه مهم تر گياهسوزي گردد.

در زمان اختلاط بايد به تمامي فاكتورهايي كه موجب ناسازگاري مي شود به دقت توجه گردد. حتي هنگامي كه از تركيبي استفاده مي شود كه قبلا قابليت اختلاط آن ها ثابت شده نيز ممكن است ناسازگاري به واسطه كيفيت آب مصرفي ايجاد گردد. برخي آب ها ممكن است حاوي آهن، كلسيم و ديگر عناصري باشند كه در ناسازگاري مواد شيميايي دخالت خواهند داشت. بعضي از علف كش ها ( نمك هاي آمين ) ممكن است با كلسيم و منيزيم آب واكنش داده و نمك هاي نامحلول را تشكيل دهند كه موجب كاهش اثر آفت كش ها مي گردد.

برخي از حشره كش ها بر تنظيم غلظت يون هاي كلسيم در بدن حشرات تاثير مي گذارند (هموستاسيز كلسيم ). اختلاط اين حشره كش ها با كود هاي كلسيم موجب كاهش اثر اين حشره كش ها خواهد شد.

پايداري مخلوط در مخزن سمپاش بستگي به pH آب دارد. اسيديته مطلوب آب براي آفت كش ها بايد 6 تا 7 باشد. درصورتي كه pH  خارج از اين محدوده باشد بايد از مواد اسيدي كننده يا بافر استفاده كرد.

اصول اختلاط سموم

برخي مواد شيميايي به دليل ناسازگاري فيزيكي قابل اختلاط با هم نيستند. ناسازگاری فیزیکی می تواند ناشی از اختلاط نادرست، هم زدن ناکافی و یا فقدان امولسیفایر پایدار در برخی فرمولاسيون هاي EC باشد . مخلوط اين مواد شيميايي نياز به هم زدن قوي و اضافه كردن مواد فعال سطحي (سورفكتانت ها ، مواد شيميايي و غيره) دارند. در غير اينصورت رسوب تشكيل شده يا مخلوط دو فاز خواهد شد. اختلاط فرمولاسيون WP با EC با هم زدن ناكافي ممكن است تشكيل خميري نرم با لايه اي روغني دهد كه در بالاي مخزن سمپاش شناور مي ماند.

توجه ويژه اي بايد به اختلاط فرمولاسيون هاي EC با كودهاي مايع شود. گاهي محصولاتي كه به خوبي با هم مخلوط مي شوند و قابليت اختلاط دارند نبايد با هم مصرف شوند زيرا تاثير مخلوط اين دو ماده ممكن است با تاثير مصرف هر كدام از اين مواد به تنهايي متفاوت باشد.

کشاورزان معمولا به منظور کاهش هزینه ها، انواع مختلف کود را بدون در نظر گرفتن ويژگي هاي آن ها نظیر خلوص، حلالیت، ناسازگاری یا مزایای برخی از مواد مانند فعال کننده ها، بافرها، کلات ها و غیره ترکیب می کنند. اضافه كردن كودهاي ازته به فرم اوره و آمونيوم در تانكر سم ممكن است موجب ايجاد pH بالا و ناسازگاري با آفت كش ها شود. از سوي ديگر، اضافه كردن كودهاي فسفره به فرم فسفات يا فسفريك اسيد به تانكر سم موجب ايجاد مخلوطي با pH پائين مي گردد.

توجه به ترتيب اضافه كردن مواد به تانكر سم پاشي بسيار مهم است و بايد بر اساس ترتيبي باشد كه در برچسب سموم يا كود به آن اشاره شده است. در برخي موارد اينكه مواد از لحاظ فيزيكي سازگار هستند يا خير بستگي به ترتيب حل كردن آن ها در تانكر سم خواهد داشت. اين مورد خصوصا درمورد سموم WP صدق مي كند. يك اشتباه در ترتيب اختلاط ممكن است منجر به انحلال ناقص و نيز مانع پخش يكنواخت سم مخزن سم پاشي شود.

معمولا بر روي برچسب سموم روش هاي دقيقي براي اختلاط مواد ارائه مي دهند. در صورتي كه اين اطلاعات در دسترس نباشد بايد حتما تست اختلاط پذيري انجام گردد. تست اختلاط پذيري روش ها و اهداف مختلفي دارد و در يك ظرف كوچك قبل از اختلاط مواد در مخزن سم انجام ميگيرد.

مراحل تست اختلاط پذيري :

گام اول: ظرفي متوسط و كاملا تميز مانند بطري شيشه اي تهيه كنيد. از همان آبي استفاده کنید که در هنگام ساخت مخلوط اصلي از آن استفاده مي کنید. آب را در ظرف ريخته و هر كدام از مواد را با نسبتي كه بعدا در مخزن اصلي ريخته خواهند شد به ظرف اضافه كنيد.

ترتيب اضافه كردن آفت كش ها بر اساس فرمولاسيون از چپ به راست :

  WP – DF – WDG – F – FL – ME – EC – S – SP

در مورد كودها حتما بايد تست اختلاط پذيري انجام گردد؛ زيرا بعضي از آنها وقتي ابتدا در مخزن اضافه شوند بهتر حل مي گردند و برخي ديگر برعكس وقتي كه در آخر اضافه گردند.

ابتدا مقداري آب در ظرف مورد نظر ريخته شود.

پودرها با خاصيت تر شوندگي (WP) و ديگر فرمولاسيون هاي پودر و گرانول هاي قابل پخش در آب (WDG) اضافه شود.

كاملا هم زده شود و باقي آب اضافه گردد.

مواد مايع مانند فرمولاسيون هاي محلول، سورفكتانت ها و سوسپانسيون هاي كلوئيدي امولسيون شونده هاي در آخر اضافه شود.

گام دوم : ظرف را به خوبي تكان دهيد. طرفين ظرف را لمس كنيد در صورتي كه طرفين ظرف گرم شده باشند ممكن است مواد با يكديگر واكنش شيميايي داده باشند و اين يعني مواد نبايد با يكديگر مخلوط شوند.

اجازه دهيد مخلوط به مدت 15 دقيقه بماند و دوباره حرارت ظرف را چك كنيد.

در صورتي كه روي سطح مخلوط مواد اضافي ديده شود يا رسوب در ته ظرف ايجاد گردد (به غير از فرمولاسيون هاي دبلیوپی) احتمالا مواد مورد نظر با يكديگر سازگاري ندارند.

در نهايت چنانچه هيچ نشانه اي از ناسازگاري ديده نشود مخلوط را در يك سطح كوچك آزمايش كنيد تا مطمئن شويد که مخلوط حاصله باعث ایجاد گياهسوزي یا كاهش اثر مواد نخواهد شد.

سازگاری شیمیایی را نمي توان تنها با مخلوط کردن محصولات و در یک آزمون ساده مانند آنچه كه پيشتر گفته شد تعیین نمود. برخی از محصولات به راحتی می توانند با هم مخلوط شوند، اما می توانند موجب آنتاگونيسم، که نتيجه آن كاهش عملکرد سموم است شوند. یا ممکن است سينرژيك بوده و با افزایش اثر بخشی سموم همراه باشد. هنگامی که چندين سم يا كود با هم مخلوط می شوند آسیب زراعی می تواند ناشی شود. بنابراين برچسب سموم می تواند بهترین منبع اطلاعاتی درباره ترکیبات مورد نظر باشد. همچنین مشاوره با متخصصین با تجربه فراموش نگردد.

اصول اختلاط سموم

اختلاط كودها:

برخي مواد كودي تمايل به ايجاد تركيبات نامحلول و رسوبات را دارند. رسوبات مواد مغذي را از هم جدا كرده و مانع از جذب آن ها توسط گياه مي شوند و يا موجب گرفتگي سيستم هاي آبياري مي گردند. براي مثال كودهاي حاوي كلسيم نبايد با كودهاي حاوي سولفات و فسفات مخلوط گردند. جهت درك بهتر اين موضوع را با ذكر چند مثال تشريح خواهيم كرد:

كشاورزي مي خواهد در مزرعه گوجه فرنگي خود كود کامل 20-20-20 را از طريق سيستم آبياري استفاده كند همچنين قصد دارد جهت جلوگيري از ايجاد پوسيدگي گلگاه كود نيترات كلسيم را نيز اضافه كند. اما كاربرد همزمان اين دو كود مشكلاتي ايجاد مي كند. دليل اين است كه كلسيم موجود در نيترات كلسيم با فسفات موجود در آمونيوم فسفات در كود كامل ممكن است تشكيل فسفات كلسيم كه نامحلول در آب است دهد.

آزمايش خاك نشان داده كه گياهان گوجه فرنگي ممكن است با كمبود منگنز مواجه باشند. براي رفع اين مشكل سولفات منيزيم توصيه مي شود. كشاورز بايد از مصرف همزمان كود كامل و سولفات منيزيم از طريق سيستم آبياري اجتناب كند زيرا منيزيم موجود در سولفات منيزيم در مجاورت فسفات موجود در كودهاي كامل تشكيل يك تركيب نامحلول مي دهد. در هر دو مورد سولفات منيزيم و نيترات كلسيم بايد به تنهايي به كار برده شوند.

كشاورزي قصد دارد براي تامين منيزيم و كلسيم گياهان خود در طول فصل كودهاي نيترات كلسيم و سولفات منيزيم را همزمان و در سيستم آبياري به كار ببرد. كاربرد همزمان اين دو كود نيز منجر به تشكيل سولفات كلسيم كه حلاليت بسيار پائيني دارد ميگردد.

كشاورزي قصد دارد براي افزايش گلدهي و بهبود تشكيل ميوه يك كود فسفر بالا را در مرحله شكوفه دهي محلول پاشي كند. او همچنين ميخواهد يك كود ميكس ريزمغذي نيز محلول پاشي كند زيرا آزمايشات بافت گياه كمبود بور و روي را نشان داده اند. اما بسياري از عناصر مانند بور ، روي ، مس و آهن در محلول حاوي فسفات به صورت نامحلول در مي آيند خصوصا اگر كلاته نباشند. كودهاي فسفر بالا نبايد با كود هاي ريز مغذي تركيب گردند.

به دليل اينكه تهيه ليستي از كودهايي كه قابليت اختلاط با هم ندارند تقريبا كار غير ممكني است توصيه مي شود قبل انجام هر گونه اختلاط تست اختلاط پذيري انجام گيرد.

تهیه و گردآوری:
سارا مهرابی – مسئول فنی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.